CebehaneForum

Teknik Konular => Üretim Teknikleri => Konuyu başlatan: Emre Kipmen - 18 Eylül 2009, 20:02:44

Başlık: Wootz çalışması...
Gönderen: Emre Kipmen - 18 Eylül 2009, 20:02:44
Selam arkadaşlar, yorucu üretim tempomun yanında bu günlerde maalesef bir hastalığa yakalandım. Felaket bulaşıcı ve çok yapışkan bir hastalık, sanırım tedavisi de mümkün değil. Acaba aramızda benim gibi bu hastalığa tutulmuş olanlar var mıdır diye soracaktım: Gerçek Şam çeliği, yani wootz, crucible, pota veya pulat çeliği. Adına ne derseniz diyelim beni fena halde çekiyor. Sabahlara kadar uykusuz okuyorum, araştırıyorum...
Şu güzel bağlantıyı paylaşayım dedim sizlerle, hoş Durukan Bey benden önce hastalığa yakalanmış galiba, çünkü onun bir mesajı ile de karşılaştım burada : http://forums.dfoggknives.com/index.php?showforum=25 (http://forums.dfoggknives.com/index.php?showforum=25)

Merakım acaba Türkiye'de bunu deneyen var mı? Asıl merak ettiğim, yakında bir "yumurta" yapmaya girişeceğim, acaba ilk mi olacağım  ;D :P

Bu arada konuyla ilgilenen olursa detayların Türkçe özetlenmesi işini de üstlenebilirim.
Bana şans dileyin, yakında refrakterlerimi sipariş edip demir cevheri filan toplamaya başlıyorum. Başarsam da başaramasam da deneyimlerimi burada paylaşacağım..
Sevgiler...
Başlık: Ynt: Wootz çalışması...
Gönderen: Sancar Özer - 18 Eylül 2009, 23:25:03
Keşfettiğimiz, dünyaya ihra çettiğimiz ama sonra unuttuğumuz ve dış kaynaklardan öğrenmeye çalıştığımız polat çeliği'ni Türklerce yeniden üretimi gerçeklşirse bu mükemmel bir iş olur bence. Sitemizde birçok metalürjist var, ortak bir çalışmayla, en azından ortak akıl yürütmeyle o kadar zor bir iş olacağını sanmıyorum. Bana da alkışlaması kalır bu emeği :D
Başlık: Ynt: Wootz çalışması...
Gönderen: Eylem Cengiz - 19 Eylül 2009, 00:12:40
Refrakter derken kedi kumu (perlitti di mi?) ile maliyet düşürmek gibi maliyet düşürücü yöntemleri göz önüne almışsınızdır diye düşünürüm.

Bir de atalarımızın Demirköy'deki Fatih Dökümhanesinde ve sair yerlerdeki çalışmalarına ait kayıtlar ve kullanılan malzeme gözden geçirilerek proses oluşturulursa, bu yörelerde çıkan cevher kullanılırsa çok faydalı bir deney de yapılmış olur.

Tımar sahiplerinin barut için güherçile tedarik etme görevi gibi demir ile ilgili prosesler için de tedarik ettikleri bileşenlerin olabileceği ihtimali üzerinde durulmalıdır. Wolfram gibi, boraks gibi, perlit gibi, kireç gibi bir çok kaynağın hangisi kullanılmıştır, hangi amaçla yada ne şekilde prosese sokulmuştur anlamak, tarihi kalıntılar arasında bunları bulmaya çalışmak gerekir.
Başlık: Ynt: Wootz çalışması...
Gönderen: Emre Kipmen - 19 Eylül 2009, 00:53:05
Ah arkadaşlar teşekkürler, bu arada vermikulit idi kedi kumu  ;D.. Ama bu sefer ciddi bir eritme fırınına girişiyorum sanırım. Sonuçta ilk kerede beceremeyeceğime eminim, bu iş için biraz da bilimsel takılacağım; R tipi bir termocupl (sonuçta 1500-1600 derecelerde oynayacağım), belki bir SiC pota alırım, yüksek ısıya dayanıklı bir refrakter harcı ve demir döküm imalathanelerinde kullanılan tipte bir refrakter astar edinmeyi düşünüyorum. Ayrıca seramik termokupl kılıfı ve güzel bir yüksek ısı dayanımlı seramik borular almayı düşünüyorum propan brülörler için. Bu iş biraz pahalıya patlayacak gibi, bir de güvenlik ekipmanları, ateşe dayanıklı özel eldiven, çizme yüz siperi... Bir sürü iş var.

Yanlış anlamayın ama eskiden bu işin tam olarak nasıl yapıldığı pek ilgilendirmiyor beni, daha çok kendi çeliğimi yapabilme fikri çok heyecanlandırıyor. Ancak eğer bu konuda araştırma yapmak isteyen arkadaşlar varsa elimden geldiğince yardımcı olurum, bana eskilerin kullandığı demir cevherlerinden ya da kimyasal kompozisyon reçeteleri yollayabilirsiniz. Onları bire bir aynen yapabilecek teçhizata yakında sahip olacağım sanırım. Yumurtalar çıkınca bir de bunları dövmek var tabii. Oldukça zahmetli bir iş pota çeliğini dövmek, öncelikle kırılgan... Çıkan yumurtalardan bazı dilimleri dövmeyi düşünen arkadaşlar olursa yollayabilirim. Sanırım bir yumurtadan çıkacak çeliğin yarısını bile işlemek aylarımı alabilir gibi görünüyor.. Fırın birince daha çok projem var, onları da yapacağız inşallah (bronz kalıp döküm, gümüş balçak kalıplamak vs...). Sonuçta bu işle uğraşırken bir eritme fırını çok kullanışlı olabilir...

Fikirlerinizi, önerilerinizi ve eğer özellikle denememi istediğiniz bir tarif varsa, gerekli cevheri bekliyorum. Ancak oldukça eminim ki eskiler de deneme yanılma yöntemi, analiz, sonuçları iyileştirme yöntemi ile ve ellerindeki malzemelerin kısıtları ile çalıştılar. Halbuki benim elimde nerdeyse bütün ihtiyacım olacak alaşım elementleri saf metal oksitleri halinde bulunuyor. Annemin seramik atölyesindeki sır hammaddeleri bu iş için biçilmiş kaftan, mangan oksitler, demir, titan oksitler, ince öğütümiş kuvartz vs. vs. Bunlarla gerekli tüm alaşım elementlerini istediğimiz gibi çelikte ince ayar yapabiliriz. Ayrıca bir kere mıknatısla bizim sahile gitmiştim, kumsal oldukça demir ağırlıklı. Bir de mıknatısla topladığım kumsal demirini denemek istiyorum. Eskilerin bir kısmı bu şekilde de çelik elde etmişler...

Bilemiyorum, haftaya fırın elemanlarını toplamaya başlarım, eğer beklediğim bir kısım daha maddi imkan gelirse hemen fırını tamamlayabilirim. Bundan sonra eğlence başlıyor arkadaşlar  ;D ;D ;D
Başlık: Ynt: Wootz çalışması...
Gönderen: Emre Kipmen - 28 Eylül 2009, 15:55:01
Dün güzel bir Pazar günü geçirdim. Kız arkadaşımla kumsala gittik, tabii ben iş başındaydım  ;D. Birkaç ay içinde ilk denememi yapabileceğim kadar kumsal demiri toplamış olacağım.

Planım önce odun kömürü ile çalışan bir "tatara" fırını yapmak. Buradan elde ettiğim oldukça saf karbon çeliği ile bir "pota çeliği" denemesi yapmak yapacağım eritme fırınında...

Sağlıcakla kalın...
Başlık: Ynt: Wootz çalışması...
Gönderen: Burak Ekit - 29 Eylül 2009, 21:26:16
Emre bey, henuz tanismamistik .Ama sizi buyuk bir keyifle takip ettigimi bilmenizi isterim.   "tatara " ve devami biraz daha bildigim, anladigim konulara giriyor. - wootz vs, ye gore - Bu baglamda bu tip  bir firini nasil bir planla olusturacaginizi , neler kullanacaginizi merak ettim.  Lutfen kafanizda bir plan varsa anlatir misiniz?

Ikinci olarak elinizdeki yuksek isi firini hakkinda - ic hacmi, derinligi ,en yuksek isi degeri ,programlanabilirligi  hatta markasi ve nerden aldiginiz ve ederi  konularinda - biraz bilgi rica edebilirmiyim.

Tesekkurler..
Başlık: Ynt: Wootz çalışması...
Gönderen: Emre Kipmen - 29 Eylül 2009, 23:12:56
Merhaba Burak Bey, sağolunuz,

Aslında kafamdaki tam bir tatara değil de daha avrupai bir tasarım. Öncelikle benim için gereken miktar sadece bir kaç kilo. Bu yüzden tekrar tekrar kullanabileceğim, basit bir planla yapmak.
(http://iron.wlu.edu/reports/Teenytiny_files/image001.jpg)
http://iron.wlu.edu/reports/Teenytiny.htm (http://iron.wlu.edu/reports/Teenytiny.htm)
Bu tip bir şeyin maliyeti müthiş düşük. Sadece biraz refrakter çimento ile yapılabilecek birşey. Umarım yakında yapımına girişeceğim.
Bundan elde edeceğimi umduğum %1 civarı karbonlu çeliği ana malzeme olarak kullanarak "wootz" külçesi (şam yumurtası) yapmaya girişeceğim.
İşte burada kullanacağım fırın biraz daha maliyetli. Öncelikle fırının ısısını bilmek istiyorum tam olarak, bu da bir ısı göstergesi bir de termokupl ile mümkün. Sonra fırının izolasyonunu kalın tutmak filan lazım. Eritme sürekli yapılacağı için refrakterin astarlanması lazım.
Ancak bunların hepsini kendim yapacağım, yani bir marka vermek gerekirse markası "emre" olacak diyebilirim  ;D :P...

Programlama düşünmüyorum şimdilik. Fırın propan ile çalışacak, belki ilerde selenoid valf filan ekleyebilirim ancak pek gerekli değil...
Fırın şunun gibi birşey olacak:
(http://i43.photobucket.com/albums/e396/dimenickel/Sunday%20wootz%20may%2010/DSC05301.jpg)

Şu linkte çalışmasını ve sonucu görebilirsiniz  ;)http://forums.dfoggknives.com/index.php?showtopic=13563 (http://forums.dfoggknives.com/index.php?showtopic=13563)

Başlık: Ynt: Wootz çalışması...
Gönderen: Sefa Çabuk - 30 Eylül 2009, 10:56:00
Emre bey kolay gelsin,
kumların içerisindeki demirleri mıknatısla çekiyorsunuz sanırım ( galiba hoparlör mıknatısı ) aklıma geldi, olur ya kumsalda arada bir kobalt, nikel  filan da denk gelmesin  :) kolay gelsin sonucu merakla bekliyoruz.
Başlık: Ynt: Wootz çalışması...
Gönderen: Emre Kipmen - 30 Eylül 2009, 12:54:30
Tamamen şans olacak eğer başarılı olursa Sefa Bey  ;). Evet mıknatısla çekiyorum, gerçi arada bazı silisyum parçalarının filan kaçmasını engellemiyor. Bu denemem sadece romantik bir anlam ifade ediyor. Tabii ki asıl denemelerimi dökme demir ve düşük karbonlu basit çelik karışımı ile yapacağım. Kumsaldan topladığım deneme sadece eskilerin neler yaşadığını anlamak için bir tarihi deneme diyebiliriz..
Başlık: Ynt: Wootz çalışması...
Gönderen: Durukan Türe - 04 Ekim 2009, 00:59:58
mıknatısı bir poşet içine veya benzeri ortam içine koyarsanız daha hızlanabilirsiniz.
Başlık: Ynt: Wootz çalışması...
Gönderen: Emre Kipmen - 04 Ekim 2009, 02:43:34
mıknatısı bir poşet içine veya benzeri ortam içine koyarsanız daha hızlanabilirsiniz.

Sağolun Durukan Bey, haklısınız, plastiğin kabın kalınlığı yüzünden biraz yavaş işliyor sanırım. Dün poşet ile denedik, gerçekten daha hızlandı.
Genel olarak kumsalda yaklaşık %5-%10 civarı demir oksit var. Bu demir oksitlerin %40'ı Fe2O3 şeklinde, %60'ı ise Fe2O3 şeklinde. Mıknatıs ile topladığım taneciklerin yapısında ağırlık olarak %50-60 civarı demir var, internetteki bazı araştırmalara göre. Tabii kum tipine göre değişiyor. Ayrıca bol miktarda titanyum, kalsiyum, silisyum ve alminyum oksit var. Bu durumda hedefim olan 2 kilo demir için yaklaşık bu kumdan 4-5 kilo kadar toplamam gerek. Tatara işleminden sonra elde ettiğim çeliği yüksek karbon ve düşük karbon olarak sınıflandırıp kimyasal analize yollamayı düşünüyorum. 3 gün içinde yaklaşık 600 gram kadar sahil demiri toplayabildim. Bu durumda daha en az 20 kere kadar toplama yapmam lazım. Aslında demir miktarı yüksek taşlar da buluyorum, ama benim düzenekte bunları eritebilme ihtimalim biraz düşük. Belli bir tip taş tespit ettim, bir tür demir cevheri olmasından şüpheleniyorum. Analize bu taşlardan da yollayacağım. Eğer tahminim doğru ise işim çok daha hızlanacak, keza bu taşlar çok daha kolay erişilebilen bir kaynak olacak. Bunları ufalayıp tüm işlemi bunlar üzerinden de yapabilirim belki...

Parasal durumumu daha düzeltemedim, bu ay içinde en azından refrakter harcını alabilmeyi umuyorum...