Japonların geleneksel yöntemle kılıç yaptıkları birkaç video izlemiştim, açıkçası kimi sahnelerde yorum yapmakta zorlandım, örneğin sizin söylediğiniz ustanın titizlikte seçtiği parçaları bir araya getirip üzerine Japonca karakterlerden oluşan yazı yazılmış bez parçasını koyduktan sonra üzerini sıvı kille kapladığı durum, ben bu işlemin ısı altında kabuklaşacak kilin ocağa sokulan çelik parçacıklarını bir arada tutmak amacıyla yapıldığını düşünmüştüm, ama Emre bey bunun flux ( yada dekapan) işlevi olduğunu söylemiş, eğer öyleyse çok ilginç gerçekten, kilin yapısını incelemekte yarar var. Normal kullanımda dekapanlar özellikle sert lehim uygulamalarında, yüzeyde oksit oluşumunu engellemek, var olan oksit tabakasını parçalamak, yüzey gerilimini azaltmak ve lehimleme tutunmasını hızlandırmak vs. için kullanılır, ocak kaynağında da yüzeysel temizlik için zaman zaman dekapan ( genel olarak boraks) kullanırız bu işleri kolaylaştırır.
Sementasyon işlemiyle ilgili daha önce çok kısa ve genel bir bilgi yazmıştık, hem sorunuza yanıt olması hem de konuyu açmak açısından biraz daha ayrıntıya girmekte yarar var sanırım.
Sementasyon işleminin modern teknikte hala yeri var, hatta vazgeçilmez bir yeri var desek daha doğru olur, dinamik yükler altında çalışan makine parçalarında yüzeyin sert ve aşınma dayanımın yüksek olması istenir bunun yanında yüzey altı yapının da darbelere ve vuruntulara dayanıklı olması için merkeze kadar dış yüzeyden daha yumuşak olması istenir, örneğin makine dişlileri böyle parçalardır. Bu özelliği sağlayabilmek için kullanılan yöntemlerden birisi de sementasyon ( ya da kabuk sertleştirme, karbürleme, karbürizasyon.) buna yönelik başka işlemlerde yapılır sıralamak gerekirse, nitrürleme, siyanürleme, karbonitrürleme, alevle sertleştirme ve indüksiyonla sertleştirme. Sıraladığımız son iki yöntem dışındaki yöntemlerde çeliğin yüzeyindeki kimyasal kompozisyon değişir, karbon miktarı artar ( aslında dayanıklı yüzey elde etmek için karom kaplama, alüminyumlama, titanyumlama ve silisyumlama da sayılabilir ama konumuz dışında)
Sementasyon işlemi iki aşamadan oluşur, birinci aşama karbürleme ki bu aşamada yüzeye olmasını istediğiniz oranda karbon emdirirsiniz bunu üç farklı yöntemle yapabilirsiniz, katı, sıvı yada gaz. Gaz olarak genellikle karbonmonoksit kullanılır ama işlemin hem maliyeti yüksektir hemde uğraşı gerektirir, fırın ortamında östenit fazı sıcaklığına kadar ısıtılan parçanın üzerine gönderilen gazın içerisindeki atomik karbon çelik bünyesine girerek çözünür, bu işlemde yüzeydeki karbon derinliği zamana ve hatta sıcaklığa bağlı olarak değişir ( bu arada söylemekte yarar var metan etan propan ya da bütan da yine karbürleyici gazlardır ve kullanılabilir) örneğin 0.2 karbon oranına sahip bir çelikte 900 derecede 4 saat beklerseniz semente derinliği 085 mm olacaktır aynı parçada aynı sıcaklıkta 8 saat beklerseniz derinlik 1.3mm olacaktır ama 955 derecede 4 saat bekletirseniz derinlik 1.6 mm ,kısaca bunları çizelgeden bakarak belirliyoruz, çizelgeyi ek olarak aşağıya veriyorum.
Katı karbürlemede ise parça genellikle metal bir sandık içerisine ( sandık dediysem kutu aslında
katı karbon verici malzemelerle birlikte konur bunlar her türlü karbonca zengin malzeme olabilir, meşe kömürü, kok, yanmış kemik, yanmış deri vs (endüstride sadece bu iş için yapılmış karbon granüller de satılmakta) bunların yanında aktifleştirici olarak kalsiyum karbonat veya sodyum karbonatı yada her ikisini birden de kullanabilirsiniz.
Semente edilecek parça merkezde kalacak şekilde bu malzemelerle sandığa yerleştirilir ama dikkat edilmesi gereken nokta bu malzemelerin parça çevresinde en az 25 mm kalınlıkta olmasıdır, ardından sandığın kapağı kapatılır etrafı hava almayacak şekilde ateş tuğlası çamuruyla ya da kille sıvanır fırına yerleştirilerek 850-950 derece civarında uygun sıcaklıkta uygun bir süre bekletilir kabaca her 01 mm derinlik için 1 saat. burada dikkat edilmesi gereken, süre tutmaya fırın uygun sıcaklığa gelince başlanmasıdır. Ayrıca semente edilecek parçanın yüzeyinde yağ kir oksit vs bulunmamasına da özen gösterilir ki karbon emmeyen bölge kalmasın, semente işleminde parçanızın karbon emmesini istemediğiniz bir yeri varsa yine bu bölgeyi kille ya da ateş tuğlası çamuruyla sıvamakta yarar var. tüm bu işlemin sonucunda yüzeyine karbon emdirdiğiniz parçayı normal sertleştirme işlemine sokmanız gerekmekte, buna da sementasyon işleminin ikinci aşaması diyoruz, bunu yazmaya gerek yok sanıyorum, defalarca konuşulmuştu.
Sementasyon işleminin kesicilerde çok ilginç bir sonucu var kişisel olarak denediğim çok küçük bir bıçak vardı sadece ağızdaki 2 mm yi sertleştirmiştim ama iyi bir sonuç olmadı, daha doğrusu anlamsız oldu çünkü biz zaten bir bıçağın ya da kılıcın sadece istediğimiz yerini sertleştirebiliyoruz, bunu yapabilmek varken sementasyon işlemi çok anlamlı olmuyor, çünkü çeliğin ana malzemesi karbonca çok fakir olduğundan en küçük bir zorlamada eğiliyor ( hatta çarpılıyor) . Şimdilik ancak bu kadar yazabiliyorum, ilerde merak yada gereksinim olursa diğer yöntemleri de ayrıntısıyla inceleyebiliriz. Selamlar, sevgiler.