Genel Konular > Koleksiyon ve Antika

Royal Armouries Leeds

(1/5) > >>

Gokmen Altinkulp:
Merhabalar

Geçen haftasonu İngiltere/Leeds'de bulunan Royal Armouries müzesine ikinci defa gittim.
Çektiğim bazı fotoğraflar burada:
http://www.facebook.com/media/set/?set=a.10150632312385820.449738.679860819&type=3&l=12c5eee395

En güzel parçalardan biri şark salonunda bulunan Türk kılıcı (1560). yakından bakınca desenleri görünüyordu. Metre ve not defterimi getirmiştim, kabaca ölçülerini aldım.

Bu kılıç hakkında daha fazla bilgisi olan var mı?

Gökmen

Sancar Özer:
Öncelikle resimler için çok teşekkürler. Özellikle 1560 tarihli kılıcın detaylı resimleri harika. Klasik dönem başlarına ait nefis bir kılıç, yalmana geçişte mahmuzun minimal olması, uzunluğu ve namlu eğimi çok ilginç. Lakin küçük bir eleştiri yapabilirsem; geç dönem kılıçları resim altı notunda kabzalar için söylediklerine maalesef katılamayacağım: eğer maksat armudi topuzlu kabzalar ise, resimdeki örnekler açıkça geç döneme ait olmakla birlikte) armudi kabza klasik dönemde sıkça görülen bir özelliktir. Bu kabzalara sahip o kadar çok klaik dönem kılıcı var ki bunların tamamaının geç dönemde yenilendiğini düşünmek makul olmaz. Klasik dönemde, özellikle bu dönemin ilk evrelerinde hem 1560 tarihli kılıçta görülen kabza ve hem de armudi kabzalar beraber görülmüş, daha sonra armudi kabza klasiğin yüksek ve geç evrelerinde başat hale gelip Geç dönemde zirveye ulaşmıştır.

Gokmen Altinkulp:
Kafam karıştı :)

şu kabza konusunu bir açığa kavuştursak iyi olur. Armudi kabzanın 18. hatta 19. yy ve sonrasına ait olduğu bilgisini bu forumdan ve üyelerinden aldım. İsterseniz siz (kılıç uzmanları) aranızda araştırın tartışın ve sonra bizimle paylaşın.

Ben 16.yy sonlarına doğru yaşayan bir Sipahiyi canlandırmak istiyorum. Tüm teçhizatın detaylarına kadar tarihi açıdan doğru olmasını arzuluyorum. Bana yön verirseniz sevinirim.

Müzedeki mevcut armudi kabzalardan ve Mehteran takımından esinlenerek bu aralar Okçuluk gruplarında birçok kişi kılıç replikalarında armudi kabza kullanıyor.

Resimdeki bilgi yanlış mı mesela?

Değerli paylaşımlarınız için şimdiden teşekkürler

Gökmen

Sancar Özer:
Uzmanlık iddiasında değilim lakin benim örneklerden gördüğüm ve edindiğim kanaat armudi kabzanın klasik dönem içinde kullanıldığıdır. Zira hem bizim müzelerimizde ve hem de yabancı müzelerde olsun. özel koleksiyonlarda veya müzayede siyelerinde olsun 16. ve 17 .yylara ait o kadar çok Osmanlı kılıcında bu tür kabzaya rastlıyoruz ki, bunların tamamının 18-19.yy.larda yeniden kabzalandığını düşünmek makul değil. Bu yönde bir kanıt da kılıç kuyruklarının tam olarak armudi kabza formunu almış olması, yani yeniden kabzalama önermesini çürütüyor(ha tabii birçok yeniden kabzalanmış örnek de mevzubahis o ayrı)

Tabiki erken dönemin metal kabza başlı düz veya az kıvrık kabzalarından armudi kabzaya doğru bir evrim sözkonusu lakin bu evrimin I.Selim ile II.Selim arası dönemde geliştiğini düşünüyorum ben. Kanuni tam bir geçiş dönemi olarak kabul edilebilir. Bu sultana ait kılıçlar içinde armudi kabzalı, karabela kabzalı, erken dönem kabzalı, hatta şemşir kabzalı örnekler mevcut. ama mesela Topkapı örnekleri arasında 17.yüzyıla ait olup metal topuzlu Tatar kabzasına benzeyen örnekler de mevcut. Kont Marsigli'nin 17.yüzyıl sonunda yazdığı meşhur kitabındaki çizimlerde üç tip kabzalı Osmanlı kılıçları da görülmekte.

Gördüğüm örnekler ve okuduklarımdan bende oluşan kanaat armudi kabzanın Yavuz döneminde Memlük ve Safavi seferlerinden getirilen ustaların, İstanbullu ustalarla biraraya gelip çalışmasının oluşturduğu yaratıcı atmosfer içinde icad edilmiş olduğu, 16. ve 17.yüzyıllarda daha erken kabza formları ile beraber kullanılıp gitgide başat hale geldiği 18.yüzyıldan itibaren ise tamamen hakim kabza formu olduğudur.

Ha bir küçük nokta da klasik dönem armudi başı kabza ile geç dönem armudi başlı kabzanın arasında da küçük nüanslar olması; klasik dönemde kesin ve vurgulu  bir armut formunda olmaktan ziyade daha topuza yakındır. kabza boynu düzdür. Balçak sadedir(üstü tezyinli olabilir ama form olarak sadedir) ve kolları daha kısa ve kalındır. Geç dönemde kabza başı çok vurgulu hatta abartılı biçimde oval armudi formdaboyun iyice zarifleşmiş halde olup, balçak kolları(veya siperleri)incelip uzar; bu dönemde C ve S tipi balçaklar da kullanılır, balçak üstünde barok süsleme görülebilir. Tabi bunlar kesin çizgilerle belirtilmiş farklardan ziyade göze çarpan küçük nüanslar.

Leh kılıçlarının kabzalarının Türk ve Batı kabzalarından etkilenerek nasıl evrildiğini gösteren bu tabloyu daha önce de eklemiştim sanırım. Küçük bir resim olmasına rağmen Osmanlı kabzalarının evrimini de vermesi açısından beğendiğim bir çizim. Batı kısmını kestim ve sadece Osmanlı ve balkan örneklerini bıraktım. Armudi kabzanın 1600lerden 1800lere olan yolculuğununu kırmızı ile işaretledim ;)

Sancar Özer:
iyice gevezelik etimş olacağım ama senin gönderdiğin resimde de bazı hatalar var onları da söylemeden edemedim: ilk olarak sağdaki F imli kılıcın namlunun eğim açısı ve namlu oranları açısından geç dönem kılıcından ziyade klasik dönem kılıcına çok yakın olduğunu düşünüyorum. Geç dönemde de klasik kılıç ti,pinde kılıçların mevcut olduğunu da akılda tutmak lazım. II.Abdülhamitin bile mükemmel klasik kılıç formunda kılıcı vardır örneğin. Bunlar geç dönem kılıcına örnek olarak gösterilmesi doğru olmaz.
 
İkinci olarak B.C.D ve E örnekleri arasında doğrudan bir evrim ilişkisinden söz etmek yanlış olur kanaatindeyim. Zira(fransızcam yok ama anlayabildiğim kadarıyla) B bir Tatar kılıcı kanbzası: osmanlı kılcı ile ilişkili ama başka Orta asyadan balkanlara başka etkilerle ilişki içinde karmaşık bir evrimi mevcut. C'nin asltyazısını çözemedim ama şeklen erken döneme yakın bir kabza görünümü mevcut. D'nin karabela kabzası da yine Tatar'a benzer biçimde çok farklı tiplerden çapraz etkilerle oluşmuş erken yatağan ve bıçak kabzaları ile bile ilişkilendirilebilicek karmaşık bir tip; E ise  diğer örneklerden tamamen başka, şemşir ve geç dönem seyf kabzaları özelliği gösteren bir örnek. A'dan Fye düz bir çizgisel evrimin halkaları olarak örneklenmeye müsait örnekler değil yani ;)

Navigasyon

[0] Mesajlar

[#] Sonraki Sayfa