CebehaneForum
Başlarken => Temel Bilgiler, Terim ve Kavramlar => Konuyu başlatan: Sancar Özer - 27 Ocak 2011, 14:04:34
-
Malum, türk kılıç ve bıçak ustalığının dünyanın diğer yerlerinden bir üstünlüğü de silahlar üzerindeki çok sanatlı bezemelerdir. Kalıpla kabartma, kazıma, tel kakma, savatlama, asitle yazma gibi birçok teknikle yapılan bu şaheser tezyinatların dünyada eşi yoktur. En basit bıçakta bile mutlaka bir bezem bulunur. Bu amaçla işin bu kısmına da el atmak isteyen dostlara belki bir faydası olur diye Türk süsleme sanatlarındaki bazı temel form ve üslupları, özellikle de silahlar üzerinde daha sık görülenlerinin şablonlarını paylaşmak istedim sizlerle. Çıktı alıp namlu üzerine uygulayabilir, kendi zevkinize göre geliştirebilirsiniz. Göstermesi benden, yapması sizden ;)
Ekleyeceğim türler internette bulabildiklerimdir. Bunların çok daha fazlası için Azade Akar ve Cahide Keskiner hocaların Türk Süsleme Sanatlarında Desen ve Motif adlı kitabında bulabilirsiniz.
Silah tezyininde en sık gördüğümüz süsleme unsuru rumi bezemelerdir. Bunun yanısıra palmetler, hatayi stilize bitkisel bezemeler, şemse ve yıldız biçimli kartuşlar, Şahkulu'nun saz üslubu hançer yaprakları ve Kara Memi'nin naturalist çiçek ve kıvrım dal motifleri görülür. Hayvan mücadele sahneleri ve stilize hayvan figürleri genellikle daha erken dönemde görülen bezeme unsurları olup Ahmet Tekeli'nin meşhur yatağınında görülen saz üslubu hayvan mücadele sahnesi popüler bir örnektir. Yine erken dönemde av ve ziyafet sahneleri görülmektedir. Barok, rokoko bezeme ve bunların rumi ve stilize bitkisel bezemelerle sentezlenerek kullanımları batılılaşma döneminde görülmektedir. Geometrik geçmeler de diğer örneklerden daha az olmakla beraber görülmektedir.
Önce bir rumiden başlayalım:
(http://img517.imageshack.us/img517/697/rumia.jpg) (http://img517.imageshack.us/i/rumia.jpg/)
(http://img27.imageshack.us/img27/8117/rumieit.jpg) (http://img27.imageshack.us/i/rumieit.jpg/)
(http://img814.imageshack.us/img814/6236/rumiaamalar.jpg) (http://img814.imageshack.us/i/rumiaamalar.jpg/)
(http://img508.imageshack.us/img508/7524/rumi2rnk.jpg) (http://img508.imageshack.us/i/rumi2rnk.jpg/)
(http://img600.imageshack.us/img600/9774/rumiler.jpg) (http://img600.imageshack.us/i/rumiler.jpg/)
(http://img222.imageshack.us/img222/1411/rumi5rnk.jpg) (http://img222.imageshack.us/i/rumi5rnk.jpg/)
(http://img42.imageshack.us/img42/5347/rumi4tr.jpg) (http://img42.imageshack.us/i/rumi4tr.jpg/)
-
(http://img511.imageshack.us/img511/1820/rumi3rnk.jpg) (http://img511.imageshack.us/i/rumi3rnk.jpg/)
(http://img97.imageshack.us/img97/6536/rumi2tr.jpg) (http://img97.imageshack.us/i/rumi2tr.jpg/)
(http://img199.imageshack.us/img199/3442/rumi1rnk.jpg) (http://img199.imageshack.us/i/rumi1rnk.jpg/)
Rumi-palmet
(http://img708.imageshack.us/img708/8480/palmetlotus.jpg) (http://img708.imageshack.us/i/palmetlotus.jpg/)
-
Geçiyoruz hatayi motifine:
(http://img28.imageshack.us/img28/3879/hatayi.jpg) (http://img28.imageshack.us/i/hatayi.jpg/)
(http://img715.imageshack.us/img715/8246/cinimotifleri4.jpg)
(http://farm4.static.flickr.com/3076/2486609540_3d5fbe8767.jpg)
(http://img359.imageshack.us/img359/3927/hatai7lo3.jpg)
(http://farm4.static.flickr.com/3076/2486609540_3d5fbe8767.jpg)
(http://img368.imageshack.us/img368/6958/hatai3ub7.jpg)
(http://[url=http://4.bp.blogspot.com/_AmRFTiTQzns/S9LIOiLF9gI/AAAAAAAAACQ/tkpqqm3GAxQ/s1600/hatai8bt4.jpg]http://4.bp.blogspot.com/_AmRFTiTQzns/S9LIOiLF9gI/AAAAAAAAACQ/tkpqqm3GAxQ/s1600/hatai8bt4.jpg[/url])
(http://img59.imageshack.us/img59/8519/hatai7.jpg) (http://img59.imageshack.us/i/hatai7.jpg/)
-
Hatayili şemse
(http://img199.imageshack.us/img199/7627/emsem.jpg) (http://img199.imageshack.us/i/emsem.jpg/)
(http://sifasanatevi.com/Dersler/ders_3.jpg)
Geçiyoruz Şahkulu ustanın "saz üslubu"na:
Testere dişi gibi kenarlı hançer yapraklar bu üslubun karakteristiğidir. Ayrıca fantastik hayvanlar(özellikle ejder ve simurg), periler, hayvan mücadeleleri görülür:
saz üslubu hatayi ile birlikte:
(http://[url=http://img689.imageshack.us/img689/945/cinimotifleri.jpg]http://img689.imageshack.us/img689/945/cinimotifleri.jpg[/url])
saz üslubu hançer yapraklar:
(http://farm1.static.flickr.com/105/252480908_c881ccc46f.jpg)
(http://farm1.static.flickr.com/101/252470175_94976b80f7.jpg)
saz üslubu fantastik hayvanlar:
(http://farm1.static.flickr.com/81/252480912_dc068ce7d1.jpg)
(http://img401.imageshack.us/img401/5340/simurg.jpg) (http://img401.imageshack.us/i/simurg.jpg/)
(http://img521.imageshack.us/img521/4012/ejder.jpg) (http://img521.imageshack.us/i/ejder.jpg/)
-
Münhaniler:
(http://www.hatdergisi.com/HAT%20DERG%C4%B0S%C4%B0/TEZH%C4%B0P%20SANATI/M%C3%9CNHAN%C4%B0/M%C3%9CNHAN%C4%B0-2.jpg)
(http://3.bp.blogspot.com/_OxV4Bs5spwM/Rf5nbjLYsAI/AAAAAAAAAIg/lF4Ckly5HcY/s320/zencerek+100018.bmp)
(http://www.hatdergisi.com/HAT%20DERG%C4%B0S%C4%B0/TEZH%C4%B0P%20SANATI/M%C3%9CNHAN%C4%B0/zencerek%202.jpg)
(http://img25.imageshack.us/img25/6161/72323003.jpg) (http://img25.imageshack.us/i/72323003.jpg/)
Uploaded with ImageShack.us (http://imageshack.us)
Geometrik geçmeler:
(http://img256.imageshack.us/img256/9376/gemef.jpg) (http://img256.imageshack.us/i/gemef.jpg/)
-
Şemse formu:
(http://sifasanatevi.com/Dersler/ders_5.jpg)
sekiz köşeli türk yıldızı:
(http://[url=http://www.eskihalivekilim.com/images/konya-hl-cizim2.jpg]http://www.eskihalivekilim.com/images/konya-hl-cizim2.jpg[/url])
(http://www.cinarfidan.com/kooperatif/kooperatif38_clip_image010_0000.jpg)
Pars beneği(çintemani) ve çin bulutu motifleri:
(http://[url=http://bilinmeyendiyarbekir.com/cinicilik_clip_image006_0000.jpg]http://bilinmeyendiyarbekir.com/cinicilik_clip_image006_0000.jpg[/url])
(http://img.blogcu.com/uploads/gavalanga_cintemani.jpg)
(http://[url=http://4.bp.blogspot.com/_6_x0mqzCB8s/SZrEjtnJVwI/AAAAAAAAAME/EyayJeHUw-Q/s400/8.jpg]http://4.bp.blogspot.com/_6_x0mqzCB8s/SZrEjtnJVwI/AAAAAAAAAME/EyayJeHUw-Q/s400/8.jpg[/url])
devam edecek
-
Pars beneği(çintemani) ve çin bulutu motifleri:
(http://bilinmeyendiyarbekir.com/cinicilik_clip_image006_0000.jpg)
(http://4.bp.blogspot.com/_6_x0mqzCB8s/SZrEjtnJVwI/AAAAAAAAAME/EyayJeHUw-Q/s400/8.jpg)
devam edecek
-
Eline aklına sağlık Sancar . -^b
çok iyi düşünmüş önemli bir konuyu böyle doyurucu bilgilerle bezemişsin yani yine
" döktürmüşsün" :D.
Cahide keskiner hocamızın kitabı da tezhip konusunda gerçek bir başucu kitabıdır .eline sağlık
bir de bu desenlerin bıçak kılıç ve diğer silahlar üzerinde uygulanmış örneklerinin fotoğraflarını sergilesen konu çok daha doyurucu hale gelecek ne dersin ? -^b.
Ben bu konuda da arşivinin zengin olduğunu düşünüyorum . :D -^b
-
evet, bencede eline saglik Sancar,
Ve Bekir Bey´e katiliyorum, sende kesin bu motiflerin "Namlu" üzeri islemmisleri vardir.... >:D -^b >:D -^b
-
Sağolun. Arşivi bir karıştırayım bakalım bulabilecek miyim? ;)
-
Daha önce de konusu geçmişti diye hatırlıyorum, sanırım ince işler genelde toplumda üst seviyede yer alan kişilerin kılıçlarında yer alıyor ve malesef bunların günümüze ulaşanları çok az sayıda. Onun dışında kalan asker ve halkın elindeki kılıçlarda yer alan süslemeler bildiğiniz gibi daha sade. Yine de Sancar Bey'in arşivinden ümit kesilmez diyoruz ;) Biz de bulduklarımızı iliştirelim, diğer koldan şu kartuş içerisindeki kitabelerde yazılanlar için de bir derleme yapabiliriz. Benim eski harflerle aram çok iyi değil ama biz çözemesek de okuyup aktaracak arkadaşlar mutlaka vardır.
Bendeki yatağan için de bu motiflerin altını üstüne getirmiş ve sonunda Sancar Bey'in yukarıda verdiği örneklerden rumi desen ve şemsede karar kılmıştım. Boya baskıyla şöyle bir şey oldu;
(http://img821.imageshack.us/img821/6648/resim1537.jpg)
-
Arkadaşlar benim asıl bilgisayar şu ana bozuk olduğundan arşivime ulaşamıyorum; elinde benzer bezeme örnekli namlu resmi olan arkadaşlar resim atabilirlerse ben de bilgisayarı düzelttiğimde eklemeye çalışırım bendekileri ;)
-
Arşivimde internetten indirdiğim birkaç örnek . Maalesef kaynakları not etmediğimden bildiremiyorum .
(http://img62.imageshack.us/img62/6006/g380602.jpg)
(http://img577.imageshack.us/img577/5083/g380604.jpg)
(http://img689.imageshack.us/img689/4180/g37788e.jpg)
(http://img641.imageshack.us/img641/600/g37788a.jpg)
(http://img46.imageshack.us/img46/4422/g39425a.jpg)
-
Çok güzel örnekler , teşekkürler , hususen bekir abinin yayınladığı uygylamalı örnekler , harbi baş döndürücü
-
YAzıyla bezeme örneği ;)