Teknik Konular > Metalürji ve Malzeme Bilgisi

eski tekniklerde isil isleme dair soru,

(1/8) > >>

Burak Ekit:
 Uzun zamandir merak ettigim bir konu var : eski kilic ustalari ve onlarin teknikleri hakkinda bircok kaynak okumama ragmen ,hicbirinde  ,gunumuz modern  yapim tekniklerinin olmazsa olmazi olan "normallestirme" ya da "gerilim giderme" tavlamalari - isil islemleri-ne rastlamadim.
 "su verme" isleminin son derece tehlikeli bir asama oldugu, bircok kilicin bu islemden saglam cikamadigi , -belki de tam da bu yuzden - bu islemin kutsal ya da en azindan cok ozel kosullarda yapildigi bilgisi gunumuze ulasmis olsa da, hicbir kaynakta sicak dovmeden sonra herhangi bir normalizasyon , ya da su verildikten sonra bir menevisleme uygulandigini duymadim, okumadim.
 Gunumuzde bu tavlama uygulamalari yapilmadan uretilen herhangi bir kesici silahin  hicbir sekilde gercek bir performansa ulasamayacagina neredeyse kesin gozuyle bakilmaktadir. Butun bunlar gozonune alindiginda iki seyi merak etmemk elde degil:
 1- Kilicin kilic oldugu zamanlarda basit karbon celiklerinden uretilen silahlar olmalari gerekenden daha fazla sert ve dolayisiyla da daha kirilganlar miydi? - esnek toledo rapierlerini dusunun ve bunun yaninda 60 kusur hrc katana agizlarini-
 2- Eski zamanlarda da bitkisel yaglarin varligi asikar, neden bunlar kullanilmamis da neredeyse her kulturde bildigimiz su kullanilmistir sizce ?

Kayahan Horoz:
Benim bildiğim kadarıyla yağ kullanılmış; özellikle hayvan içyağının çok övüldüğünü hatırlıyorum.  (Eğer gerçekten kullanıldıysa, önce sıvı ya da sıvıya yakın hale getirilmiş olmalı, yani belirli bir sıcaklıkta kullanılmış olmalı.)

Aslında ben eski kılıç ustaları ve onların teknikleri hakkında kaynak bulmakta oldukça zorlanıyorum.  Ulaşabildiğim az sayıda metin de ya teknik detayları üstünkörü geçiştiriyor, ya da hayali eklentilerle anlatıyor.  Bu da ayrı bir araştırma konusu ya, benim asıl demek istediğim, eski ustalar da normalizasyon ve tavlama yapmış olabilirler; bu konudaki eski metinlere dikkatli yaklaşmak gerek.

Öte yandan, "A Survey of the Turkish Empire" isimli, 1798 tarihli kitabın İngiliz yazarı, Türk kılıcının Batı kılıçlarına üstünlüğünlüğünden bahsettikten sonra, "tek dezavantajı çok kırılgan olmasıdır; kullanmasını bilmeyen biri daha ilk hamlesinde cam gibi dağılmasına sebep olabilir" diye yazmış.  İfadeden bu kırılganlığın sertlikle ilintili olduğu ve belirli bir kullanım tekniğine yönelik olarak, ağız dayanımı gibi bir kasıtla bu sertliğin tercih edildiği gibi bir anlam da çıkabilir, kesin birşey söylemek için elimizdeki bilgi yeterli değil.

Gökhan Bakla:
normalleştirme konusunda tam bir bilgi bende duymadım, ama gerilim giderme yani temperleme işleminin yapıldığı halk arasında konuşularak günümüze kadar gelmiştir. çifte su verme işlemindeki ikinci su verme aslında gerilim gidermedir.
1. su verme ( sertleştirme amaçlı)
2. su verme ( gerilim giderme amaçlı ) olarak yapılır.
çifte su verilmiş kılıçlardan bahsedildiğini hepimiz duyduk. günümüzde de pekçok usta, hala bu ana temel kurallar çerçevesinde ışıl işlem yapıyor.

yine daha önce konuşmuştuk sanırım ama dedemin kullandığı (eski ustalardan öğrendiği) yöntemlerden biride ocağın yanına koyduğu ve orada ısınan zeytin yağında su verirmiş. eminim bu eski ustalarda bu yöntemi ustalarından öğrenmişlerdir.

dedemin uyguladığı bir diğer yöntemde sabunla yüzeysel sertleştirme yaparmış. çok ince olan kosanın ağzına bu yöntem ile su verirmiş. ( bu yöntem aslında çok farklı ve bildiğim kadarıyla daha önce hiçbir yerde yapıldığını duymadığım, gerçekten de işe yarayan bir yöntem!!  )

birde erimiş kurşun içinde temperleme diye bir olay duymuştum bunun hakkında çok fazla bilgim yok tabii? kurşun 320 dereceden sonra eridiğine göre, temperleme işlemide 350-400 derecelerde olacaktır. bu da bir kılıç için pekte hayırlı olmaz gibi geliyor.

kayahan beyin dediği gibi kesin bir şey söylemek zor, tahminler ve varsayımlar dışında..
 

Emre Kipmen:
Dövme sonrası eskiler de mutlaka tane yapısını küçültmek zorundaydı ancak normalleştirme tekniği yeni bulunan bir teknik sayılır. Eskilerin ana yöntemi dövmeye sıcak başlayıp giderek azalan ısılarda dövmeye devam etmek, en son işlemleri ve perdah dövmesi aşamasını kritik altı sıcaklıklarda yapmaları. Öncelikle dövme işlemi bir şekilde tane büyümesine karşı bir önlemdir aynı zamanda, eğer yüksek ısılarda güçlü darbelerle dövme tane yapısında büyümeyi engeller ve rafine edebilir (eğer ustalıkla yapılırsa) giderek düşen ısılar aslında normalleştirme ısıl çevirimlerinin bir şeklidir. Çift su verme işleminde ise karbür yapısı rafine edilir, ilk su vermede tane yapısı sıfırlanırken yavaş soğumada olacak karbürlerin büyümesi engellenir. Bu yapı tekrar su verilmek için kritik ısılara çıkarıldığında tane yapısı ve karbür yapısı hem homojen hem de optimum boyutlardadır. Ancak modern bilgilerimizle artık çift su verme işlemi gibi tehlikeli bir yöntem yerine normalizasyon gibi tehlikesiz yöntemler tercih edilir. Çift su verme sırasında ilk su verme ikincisinden çok daha risk taşır çünkü dövme sırasındaki anormal yapı büyümeleri, alaşım elemendi bantları, ya da heterojen karbür dağılımı gibi sorunlar su verme sırasında kılıcın su vermeyi sağ atlatamamasına neden olur. Ancak giderek düşen ısıl çevirimlerde dövme işlemi sonunda çift su verme işlemi uygulanabilir bir yöntem, ancak kılıç gibi büyük boyutlu işlerde çok ciddi ustalık gerektirir, normalizasyon bunun için çok daha mantıklı bir çözüm olur...

Ercan Şarbat:
Bu sabunla sertleştirme konusunu bana da geçenlerde bir usta söylemişti ilginç.

Japon ustalar bir çok farklı yöntem kullanmış Katana yaaparken, buna sandviç gibi 2-3 metali yapıştırmakta dahil. Tabi o zamanlarda Japonya'da düzgün çelik bulunmadığından doğmuş bu ihtiyaç.Onlarında su vermeden sonra bir işlem yapmadığını biliyorum.

Ya bu su verme işlemi beni de çok zorluyor...ama benim asıl problemim izolasyon maddesi. Emre bir yöntem söylemişti, Şamot karışımı, o maddeleri buldum Kili de yaptım ama maalesef hala dağılıyor bir süre sonra ısıdan. En son bir Tanto yaptım ck60 (1060) dan ama maalesef sadece ortası Hamon verdi çünkü su verene kadar kil mil kalmadı :-((  Daha yapışkan ve dayanıklı bir şey bulmak lazım ama ne?!

Navigasyon

[0] Mesajlar

[#] Sonraki Sayfa